W dziewięciu państwach położonych nad Bałtykiem (Dania, Niemcy, Polska, Rosja, Litwa, Łotwa, Estonia, Finlandia, Szwecja) 22 marca obchodzony jest jako Dzień Ochrony Bałtyku. Został on uchwalony 24 lata temu przez Komisję Helsińską jako element Światowego Dnia Wody.
Morze Bałtyckie, do którego dostęp dzielimy z ośmioma państwami, jest jednym z bardziej zanieczyszczonych akwenów na świecie, podatnym na antropopresję. Na taką sytuację składa się zarówno jego specyfika (morze śródlądowe, niewielka głębokość, stratyfikacja wód, mała różnorodność organizmów), jak też otoczenie (duża zlewnia – w tym obszary rolnicze, zurbanizowane i uprzemysłowione).
Zadaniem krajów leżących nad Bałtykiem ramach Komisji Helsińskiej jest monitorowanie aktualnego stanu wód, ochrona środowiska poprzez wspólne działania ograniczające zanieczyszczenie wód, wymiana informacji o potencjalnych zagrożeniach. Komisja Helsińska ustanowiła dzień 22 marca Światowym Dniem Ochrony Bałtyku w ramach obchodzenia Światowego Dnia Wody, aby zwrócić uwagę społeczności międzynarodowej na problemy związane ochroną naszego morza.
- Do problemów Bałtyku wywołanych działalnością człowieka należy eutofizacja i jej konsekwencje takie jak. pustynie tlenowe i masowy rozwój glonów oraz zanieczyszczenie związkami chemicznymi, w tym bojowymi środkami trującymi – wyjaśnia prof. dr hab. Hanna Mazur-Marzec, kierownik Zakładu Biotechnologii Morskiej Wydziału Oceanografii i Geografii UG. Jej zdaniem, mimo że w ostatnich latach obserwowane są symptomy poprawy stanu ekologicznego morza, to w dalszym ciągu istnieje konieczność kontynuowania działań zmierzających do osiągnięcia jego zrównoważonego funkcjonowania.
Wszechstronne badania Morza Bałtyckiego, jego zasobów i procesów biologicznych, fizycznych i chemicznych w nim zachodzących prowadzone są w Uniwersytecie Gdańskim głównie w Instytucie Oceanografii. - W tym celu wykorzystywana jest nowa jednostka pływająca, katamaran R/V Oceanograf, a także nowoczesne urządzenia pomiarowe będące na wyposażeniu statku oraz pracowni naukowych Instytutu Oceanografii – mówi prof. dr hab. Hanna Mazur-Marzec. Badania prowadzone w ramach krajowych i zagranicznych grantów mają na celu ocenę obecnego stanu Morza Bałtyckiego i jego zasobów oraz prognozowanie zmian. Badane są też nowe możliwości zrównoważonego wykorzystania naturalnych zasobów Bałtyku.
